Фота belta.by
Лёзна было занята нямецка-фашысцкімі захопнікамі 17 ліпеня 1941 года. Устанаўленне акупацыйнага рэжыму суправаджалася масавымі рэпрэсіямі. У абстаноўцы тэрору і пастаяннай пагрозы жыцця рос і ўмацоўваўся патрыятызм мірнага насельніцтва, якое апынулася ва ўмовах жорсткага прыгнёту і абмежавання праў і свабод. Стыхійна ўзнікалі ачагі супраціўлення і партызанскай барацьбы, з якой вопытная рэгулярная армія праціўніка ўпершыню сутыкнулася за ўвесь час свайго пераможнага шэсця па Еўропе. Ужо ў першае ваеннае лета ў лясах недалёка ад вёсак Хоцемля і Ордзеж паўсталі разрозненыя невялікія групы, у асноўным складаліся з адыходзячых, якія выйшлі з акружэння ваенных. Хутка гэтыя групы арганізаваліся ў першы партызанскі атрад пад камандаваннем Саладоўнікава. Да канца восені 1941 на мяжы Лёзненскага, Панізоўскага і Руднянскага раёнаў узнікла каля 15 невялікіх атрадаў і мноства самастойных груп.
А ўжо з 25 красавіка 1942 года вядзе сваю баявую гісторыю партызанская брыгада «Аляксея» (з красавіка 1944 года – брыгада імя Аляксея Данукалава), якая стала асноўным партызанскім фарміраваннем на тэрыторыі Лёзненскага раёна ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Да сярэдзіны ліпеня 1942 года склад брыгады налічваў 1085 чалавек. Атрады праводзілі дыверсіі і баявыя аперацыі на чыгуначных пуцях, грунтавых і шасэйных дарогах, грамілі варожыя гарнізоны, знішчаючы тэхніку, узбраенне і жывую сілу праціўніка, перашкаджалі вывазу моладзі ў Германію. Дзейнічаў медыцынскі шпіталь, для ўзняцця баявога духу была арганізавана агітбрыгада, выпускаліся баявыя лісткі, друкаваліся і распаўсюджваліся лістоўкі. На рахунку аляксееўцаў мноства слаўных перамог, якія ўвайшлі ў гісторыю партызанскага руху Беларусі.
У ліпені 1942 года быў створаны і Лёзненскі падпольны райкам Камуністычнай партыі Беларусі, які дзейнічаў на базе штаба брыгады «Аляксея». Аднак падпольныя маладзёжныя арганізацыі на Лёзненшчыне былі сфарміраваны значна раней. Першыя з іх (у Лёзна, Веляшковічах) пачалі сваю працу ўжо ў ліпені-жніўні 1941 года. А да кастрычніка 1942 ў раёне дзейнічала 17 падпольных маладзёжных груп. Па ініцыятыве падпольнага райкама камсамола ў лістападзе ў партызанскай брыгадзе «Аляксея» была праведзена камсамольская канферэнцыя. Удзельнікі звярнуліся да ўсіх юнакоў і дзяўчат Беларусі, пазней зварот быў выдадзены лістоўкай і распаўсюджаны на ўсёй акупіраванай тэрыторыі. Ініцыятыва моладзі Лёзненшчыны знайшла водгук і ў іншых партызанскіх фарміраваннях Віцебшчыны, дзе былі праведзены падобныя канферэнцыі.
Актыўная падпольная і партызанская барацьба не магла не выклікаць узмацненне рэпрэсій акупантаў у дачыненні да мірнага насельніцтва, асабліва з набліжэннем савецкіх войскаў да межаў раёна. Гітлераўцы спяшаліся знішчыць у агні ацалелыя грамадскія будынкі, палі з ураджаем, цэлыя вёскі. Так у верасні-кастрычніку 1943 года было спалена больш за 100 населеных пунктаў. Перад самым вызваленнем жывымі згарэлі 120 жыхароў вёскі Асташова, 290 жыхароў вёскі Забалацце і многіх іншых.
У знішчэнні ворага ў яго тыле, набліжаючы доўгачаканы час вызвалення, акрамя асноўных брыгад імя Аляксея Данукалава і Лёзненскай брыгады, якая ўзнікла ў выніку разбуйнення брыгады «Аляксея», таксама ўдзельнічалі такія партызанскія фарміраванні, як 16-я, 17-я і 19-я Смаленскія брыгады, 1-ая партызанская брыгада імя Канстанціна Заслонава, Смаленскі полк Івана Садчыкава, полк «Трынаццаць», партызанскі атрад «Меч» і іншыя.
7 кастрычніка 1943 года часці Чырвонай арміі падышлі да Лёзна і паспрабавалі авалодаць населеным пунктам адразу. Аднак спроба аказалася няўдалай. Арганізуючы абарону гарпасёлка, гітлераўцы асноўныя сілы сканцэнтравалі на ўсходзе, адкуль і чакаўся наступ савецкіх войскаў. Менавіта тут нямецкія часці контратакавалі 47-ю механізаваную брыгаду. У гэтай ускладненай сітуацыі было прынята рашэнне абысці Лёзна з поўначы, пераадолеўшы забалочаную мясцовасць, і, сумесна з 28-ай танкавай брыгадай, нанесці раптоўны ўдар па праціўніку. Раніцай 8 кастрычніка пачаўся наступ на Лёзна. Нечаканы кірунак удару ўнес сумятню ў шэрагі ворага: тэхніка і ўзбраенне былі кінуты, праціўнік ратаваўся ўцёкамі, але трапляў пад агонь нашых стралкоў. Адначасова з поўдня і захаду пачалі наступ у напрамку цэнтра часці 158-ай, 134-ай, 91-ай стралковых дывізій. Ураганным артагнём іх падтрымаў 472-гі гаўбічна-артылерыйскі полк рэзерву Галоўнакамандавання. 9 кастрычніка 1943 года Савецкае Інфармбюро паведаміла аб вызваленні Лёзна. Глыбока ўмацаваныя абаронныя пазіцыі гітлераўцаў былі зламаны, аднак кровапралітныя баі за поўнае вызваленне населенага пункта працягваліся і 10 кастрычніка. Таму гэтая дата святкуецца ў раёне як дзень вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Дарэчы, менавіта над Лёзна ўзвіўся першы на Віцебшчыне чырвоны сцяг як сімвал вызваленай ад нямецкага прыгнёту Радзімы. Узняў яго на купал былой царквы камандзір каменданцкага ўзвода лейтэнант Кірыл Канышкаў.
Загадам Вярхоўнага Галоўнакамандавання ад 10 кастрычніка 1943 года пяці воінскім часцям і злучэнням, якія вызначыліся пры вызваленні Лёзна, было прысвоена ганаровае найменне «Лёзненскі». Гэта 158-ая стралковая дывізія, 28-ая танкавая брыгада, 4-ая знішчальна-супрацьтанкавая артылерыйская брыгада, 472-ы гаўбічна-артылерыйскі полк, 114-ы матарызавана-інжынерны батальён. А воінам 134-ай стралковай дывізіі, 1820-га самаходнага артылерыйскага палка і 47-ай механізаванай брыгады за вызваленне Лёзна была аб’яўлена падзяка.
Услед за райцэнтрам у выніку кровапралітных баёў войскамі Чырвонай арміі была вызвалена яшчэ частка населеных пунктаў Лёзненскага раёна, пасля чаго наступ завяршыўся і пачалося зацяжное дзевяцімесячнае супрацьстаянне, якое суправаджалася кровапралітнымі пазіцыйнымі баявымі дзеяннямі і шматлікімі стратамі асабовага складу воінскіх злучэнняў. Канчаткова і цалкам Лёзненскі раён быў вызвалены ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў падчас Беларускай наступальнай аперацыі ў чэрвені 1944 года.
Выпуск штотыднёвага праекта «Вытокі Вялікай Перамогі» падрыхтаваны па матэрыялах гісторыка-дакументальнай хронікі Лёзненскага раёна, якія знаходзяцца ў адкрытым доступе на афіцыйным сайце Лёзненскага раённага выканаўчага камітэта
Answer:
Dear Shivendu Paul and Metali Listeners' Club,
dthank you for your comment! We'll send you some of our souvenirs ASAP.
Stay tuned and 73,
RBI
Hallo Radio Belarus,
ja der Dieter Leupold ist jetzt auch hier im Gästebuch vertreten... Super, bald sind wir alle zusammen hier im "Belarus Hörerclub", Dieter könnte 1.Vorsitzender werden und Jana und Elena Ehrernmitglieder, Helmut Matt Schriftführer, Alfred Albrecht Beisitzer und ich mache Hausmeister:-) Lutz Winkler wie fit bist Du bereits wieder, für Dich finden wir auch eine nette Aufgabe:-) Beste Grüße und ein schönes Wochenende.
Dietmar
Answer:
Lieber Dietmar,
das stimmt, für alle finden wir im Hörerklub eine Aufgabe!:)
Liebe Grüße und einen guten Start in die Woche!
I recently learned my surname is not Polish, but Belarusian. I heard you on shortwave in the past and am so happy to listen online in English. We hear nothing about Belarus here in the US so I am so glad to learn about your country. Keep on broadcasting in English. I also joined the Hoererklub on Facebook as I can understand German. If you have information or a station pennant, I will very much appreciate it.
Sheryl Paszkiewicz, 1015 Green St, Manitowoc WI 54220 USA
Answer:
Dear Sheryl, thank you very much for listening to us! We'll send you some of our souvenirs as soon as we can. By the way, if you're interested, you can participate in our "The Old Country's Loving Call" project and send a greeting to Belarus. You can find more detailed information at http://www.radiobelarus.by/en/content/hukaje_eng
Also, in case you like sports, here's the link to an international competition of ours "My Greetings to 2nd European Games" http://www.radiobelarus.by/en/content/games_eng
73 from the entire staff of RBI! Прывiтанне з Малой Радiзмы :)
Hello from Birmingham United Kingdom!
My name is Michael.
I really enjoyed listening to your program on the Hotbird satellite 13e. I very much love listening to your news and current affairs.
Ask you to send me a small gifts. I hope you guys are all good.
Lots of love from UK
Especially enjoying learning about Belarus. History and culture
Michael Rogers
Flat 2 463 City road Birmingham
B17 8LG
United Kingdom
Answer:
Michael,
thank you very much for listening to us! We're glad that you enjoy our programs. We'll send you some of our souvenirs as soon as we can. Best regards and stay tuned!
Hello. I am a new listener to your English service. I listen on the Radio 1 News app. I enjoyed listening to the news. Do you have any information on shortwave broadcasts you can send me?
Thank you,
Joe Cosimo
23 Ivy Ln, Dupont, PA 18641 U.S.A.
Answer:
Dear Joe, thank you for listening to Radio Belarus International! We're glad that you enjoyed our news. RBI broadcasts on shortwave only in German on 6005 and 3985 kHz. News and programs in English are available via our website and satellites. We'll also send you a postcard and a small souvenir as soon as we can. 73!
Hello,
My name is Younes Lazazi, I am from Algeria.
I am very happy that radio Belarus has started broadcasting in Arabic.
I would like to receive stickers and printed matter of the station and the Arabic and french services if possible.
My address:
Monsieur Younes Lazazi 14 rue Maza Boualem El-Harrach 16009 Alger Algérie
Thank you.
Answer:
Dear Younes Lazazi,
we're happy that you like our boradcasts. We'll send you some of our printed materials via mail in the nearest future. 73!
Dear English Service Radio Belarus,
Greetings to all staff and listeners of English Service of Radio Belarus. We listen your webcast program. Your program quality is very nice. Your website is colorful & documented. We liked your programs, News, and Current Affairs Program. We are interested about Culture, life style of Belarusian people, historical places, Tourist attraction and destination of Belarus.
Please send some program schedule, sticker, view card, Promotional items of Radio Belarus for our club members and students.
We are waiting for your reply.
With best wishes,
SHIVENDU PAUL
President
Metali Listeners' Club
India
Answer:
Dear Shivendu Paul,
thank you very much for listening to us! Your club is among our most dedicated listeners. We will send you some of our promotional products as soon as possible. 73!
Hello!
Did the arabic programmes start? I don't see them on your Internetcast schedule page. Thanks!
Answer:
Hello! The Arabic programmes have been on air since October, every Monday. You can see the schedule and listen to them on our Arabic page http://radiobelarus.by/ar
FM transmitters and frequencies:
Rakitnitsa - 106.2 MHz
Hrodna - 95.7 MHz
Svislach - 104.4 MHz
Heraniony - 99.9 MHz
Braslau - 106.6 MHz
Miadzel - 102.0 MHz
Satellite broadcasting:
see satellite parameters here
